vrijdag 20 juli 2012

Voedsel voor de ziel

Kunst is voedsel voor de ziel. Het zou bijgevolg geen vergif moeten zijn. Het is de reden waarom ik me niet achter menig hedendaags "kunstenaar" wil of kan scharen. Soms heeft men de indruk dat sommigen van hen - bewust of onbewust - er gewoon op uit zijn om de ziel van de mens te vergiftigen.

Om dit te vermijden, moet een kunstenaar spiritueel in verbinding staan met de ziel, het hogere, de Bron der dingen... Indien hij deze verbinding niet heeft, of er niet naar streeft deze te onderhouden en te cultiveren, of er zelfs botweg geen interesse in heeft, of indien deze schakel wel gewenst maar onvoldoende ontwikkeld is, zal de kunstenaar moeite hebben om te onderscheiden wat voedzaam is voor de ziel, en wat niet. Een overdaad aan gedachten en verlangens vertroebelt de geest en maakt dat men eender welk project begint, onwetend of men gif aan het mengen is, voedsel, of medicijn.

Kunst heeft de kracht om mensen diep te beroeren, en het zou hen niet alleen geestelijk moeten beroeren, maar ook materieel. Dit is een tweede punt. Een kunstwerk met onnauwkeurige weergave van het materieel aspect van een scene, kan een toeschouwer een ogenblikkelijke diepe impressie nalaten, maar het gebrek aan weergave van de materie, weerhoudt hem ervan om de scene werkelijk te betreden, zijn ogen te laten dwalen over alle objecten, figuren, en vormen, ze te onderzoeken alsof hij ter plaatse was tot hij opgeslorpt wordt door de scene en het gevoel heeft er fysiek deel van uit te maken.

Een uiterst gedetailleerde weergave van de realiteit zonder de spirituele kracht om de toeschouwer te beroeren, kan men daarentegen een mislukt kunstwerk noemen.

Daarom heeft de spirituele insteek prioriteit op de feitelijke weergave, echter een goede spirituele insteek met een tekort aan weergave van het fysieke, is als proeven van een heerlijk gerecht dat vervolgens op een onbereikbare plaats wordt gezet, met slechts de geur om ons te kwellen.

Hoewel een overdaad aan detail makkelijk imponeert, is het geen vereiste of garantie voor een magnifiek kunstwerk. Eenvoud siert, een minimum aan detail is echter vereist om de toeschouwer een scene fysiek te laten betreden en hem zo de meest complete ervaring van de beeldende kunst te bieden.

Ten derde is er stijl; iedere kunstenaar ontwikkelt zijn eigen stijl, en dit hangt samen met zijn persoonlijkheid en temperament. De stijl die een kunstenaar ontwikkelt is als zijn handtekening of de vingerafdruk van zijn persoonlijkheid. Stijlen prefereren is grotendeels een kwestie van persoonlijk voorkeur en als beoordelingscriterium vrij irrelevant: er zijn verschillende scholen binnen de kunst die ieder hun eigen stijl hebben, en binnen iedere school zijn er goede en minder goede werken.

Laat ons vooral onthouden dat stijl zonder spirituele connectie leidt tot oppervlakkigheid, smakeloosheid, decadentie of erger. Stijl zonder erom te geven een wereld vorm te geven, is nonchalance of artistieke terughoudendheid, of gewoon gemakzucht.